بیاناتی فرهنگ اسلامی

باب (1): وجوب زكات

696ـ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّه عَنْهُمَا: أَنَّ النَّبِيَّ  بَعَثَ مُعَاذًا  إِلَى الْيَمَنِ، فَقَالَ: «ادْعُهُمْ إِلَى شَهَادَةِ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَنِّي رَسُولُ اللَّهِ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ، فَأَعْلِمْهُمْ أَنَّ اللَّهَ قَدِ افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ، فَأَعْلِمْهُمْ أَنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ صَدَقَةً فِي أَمْوَالِهِمْ، تُؤْخَذُ مِنْ أَغْنِيَائِهِمْ وَتُرَدُّ عَلَى فُقَرَائِهِمْ». (بخارى: 1395)

ترجمه: از ابن عباس رضي الله عنهما روايت است كه نبي اكرم  معاذ  را  به يمن فرستاد و فرمود: «اهل يمن را به توحيد يعني گواهي دادن به وحدانيت خداوند و رسالت من، فراخوان. اگر اين را پذيرفتند، به آنان بگو: خداوند در شبانه روز، پنج نماز، بر آنها فرض گردانيده است. اگر نماز را هم پذيرفتند، به آنان بگو: خداوند زكات مال را بر آنها واجب كرده كه از ثروتمندان آنها گرفته شده و به فقراي آنها برگردانيده شود».

697ـ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ : أَنَّ رَجُلاً قَالَ لِلنَّبِيِّ : أَخْبِرْنِي بِعَمَلٍ يُدْخِلُنِي الْجَنَّةَ. قَالَ: «مَا لَهُ مَا لَهُ» وَقَالَ النَّبِيُّ : «أَرَبٌ مَا لَهُ، تَعْبُدُ اللَّهَ وَلا تُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا، وَتُقِيمُ الصَّلاةَ، وَتُؤْتِي الزَّكَاةَ، وَتَصِلُ الرَّحِمَ».   (بخارى: 1396)

ترجمه: ابوايوب انصاري  روايت مي كند كه: شخصي، نزد رسول الله  آمد و عرض كرد: اي رسول خدا! عملي به من معرفي كن كه مرا وارد بهشت سازد. يكي از حاضران گفت: چه مي خواهد؟ چه مي خواهد؟ رسول الله  فرمود: « نيازي دارد، چه مي خواهد. (سپس به آن شخص فرمود:) خدا را عبادت كن و هيچ چيزي (يا كسي) را با وي شريك نساز، نماز بخوان، زكات بده و حق خويشاوندي را ادا كن».

698ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ : أَنَّ أَعْرَابِيًّا أَتَى النَّبِيَّ  فَقَالَ: دُلَّنِي عَلَى عَمَلٍ إِذَا عَمِلْتُهُ دَخَلْتُ الْجَنَّةَ. قَالَ: «تَعْبُدُ اللَّهَ لا تُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا، وَتُقِيمُ الصَّلاةَ الْمَكْتُوبَةَ، وَتُؤَدِّي الزَّكَاةَ الْمَفْرُوضَةَ، وَتَصُومُ رَمَضَانَ». قَالَ: وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لا أَزِيدُ عَلَى هَذَا. فَلَمَّا وَلَّى، قَالَ النَّبِيُّ : «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَنْظُرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، فَلْيَنْظُرْ إِلَى هَذَا». (بخارى:1397)

ترجمه: ابوهريره  روايت مي كند كه: مردي باديه نشين نزد رسول الله آمد و گفت: عملي به من معرفي كن كه اگر آنرا انجام دهم، وارد بهشت شوم. رسول الله  فرمود: «خدا را عبادت كن و  چيزي را با او شريك نگردان، نمازهاي فرض را بخوان، زكات مالت را بده  و ماه رمضان را روزه بگير». آن مرد باديه نشين، گفت: سوگند به ذاتي كه جانم در دست اوست،  اضافه بر اينها (كه فرمودي)، هيچ كاري انجام نخواهم داد. هنگامي كه آن مرد رفت، رسول الله  فرمود: «هر كس مي خواهد، مردي از اهل بهشت را ببيند، به اين مرد، نگاه كند».

699 ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ  قَالَ: لَمَّا تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ  وَكَانَ أَبُو بَكْرٍ ، وَكَفَرَ مَنْ كَفَرَ مِنَ الْعَرَبِ، فَقَالَ عُمَرُ : كَيْفَ تُقَاتِلُ النَّاسَ؟ وَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ : «أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى يَقُولُوا: لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، فَمَنْ قَالَهَا فَقَدْ عَصَمَ مِنِّي مَالَهُ وَنَفْسَهُ إِلاَّ بِحَقِّهِ، وَحِسَابُهُ عَلَى اللَّهِ» فَقَالَ: وَاللَّهِ لأُقَاتِلَنَّ مَنْ فَرَّقَ بَيْنَ الصَّلاةِ وَالزَّكَاةِ، فَإِنَّ الزَّكَاةَ حَقُّ الْمَالِ، وَاللَّهِ لَوْ مَنَعُونِي عَنَاقًا كَانُوا يُؤَدُّونَهَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ  لَقَاتَلْتُهُمْ عَلَى مَنْعِهَا. قَالَ عُمَرُ : فَوَاللَّهِ مَا هُوَ إِلاَّ أَنْ قَدْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَ أَبِي بَكْرٍ  لِلْقِتَالِ، فَعَرَفْتُ أَنَّهُ الْحَقُّ.     (بخارى: 1339،1400)

ترجمه: ابوهريره ميگويد: هنگامي كه رسول الله  وفات نمود و ابوبكر روي كار آمد و بعضي از قبايل عرب مرتد شدند (و ابوبكر قصد جهاد با مانعين زكات، نمود)، عمر گفت: چگونه با آنان جهاد ميكني؟ در حالي كه رسول الله  فرمود: « به من امر شده است تا زماني با مردم بجنگم كه  لا اله الا الله نگفته باشند. و كسي كه شهادت بياورد، جان و مالش در امان خواهد بود، مگر به حق آن، و حسابش با خدا خواهد بود». ابوبكر  گفت: سوگند به خدا، با كساني كه بين نماز و زكات فرق قائل شوند, جهاد خواهم كرد. زيرا زكات، حق مال است. به خدا سوگند، اگر از دادن بزغاله اي سرباز زنند, در حالي كه آنرا در زمان رسول خدا  مي دادند, با آنها خواهم جنگيد. عمر مي گويد: به خدا سوگند، وقتي ديدم كه خداوند به ابوبكر در اين مورد، انشراح صدر، عنايت فرموده است، به حقانيت موقف او پي بردم.

روی ادامه مطلب کلیک کنید. ......

باب (26): زكات گوسفند

731 ـ عَنْ أَنَسٍ : أَنَّ أَبَا بَكْرٍكَتَبَ لَهُ هَذَا الْكِتَابَ لَمَّا وَجَّهَهُ إِلَى الْبَحْرَيْنِ: بِسْم اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، هَذِهِ فَرِيضَةُ الصَّدَقَةِ الَّتِي فَرَضَ رَسُولُ اللَّهِ  عَلَى الْمُسْلِمِينَ، وَالَّتِي أَمَرَ اللَّهُ بِهَا رَسُولَهُ، فَمَنْ سُئِلَهَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ عَلَى وَجْهِهَا فَلْيُعْطِهَا، وَمَنْ سُئِلَ فَوْقَهَا فَلا يُعْطِ: فِي أَرْبَعٍ وَعِشْرِينَ مِنَ الإِبِلِ فَمَا دُونَهَا مِنَ الْغَنَمِ، مِنْ كُلِّ خَمْسٍ شَاةٌ، إِذَا بَلَغَتْ خَمْسًا وَعِشْرِينَ إِلَى خَمْسٍ وَثَلاثِينَ فَفِيهَا بِنْتُ مَخَاضٍ أُنْثَى، فَإِذَا بَلَغَتْ سِتًّا وَثَلاثِينَ إِلَى خَمْسٍ وَأَرْبَعِينَ فَفِيهَا بِنْتُ لَبُونٍ أُنْثَى، فَإِذَا بَلَغَتْ سِتًّا وَأَرْبَعِينَ إِلَى سِتِّينَ فَفِيهَا حِقَّةٌ طَرُوقَةُ الْجَمَلِ، فَإِذَا بَلَغَتْ وَاحِدَةً وَسِتِّينَ إِلَى خَمْسٍ وَسَبْعِينَ فَفِيهَا جَذَعَةٌ، فَإِذَا بَلَغَتْ يَعْنِي سِتًّا وَسَبْعِينَ إِلَى تِسْعِينَ فَفِيهَا بِنْتَا لَبُونٍ، فَإِذَا بَلَغَتْ إِحْدَى وَتِسْعِينَ إِلَى عِشْرِينَ وَمِائَةٍ فَفِيهَا حِقَّتَانِ طَرُوقَتَا الْجَمَلِ، فَإِذَا زَادَتْ عَلَى عِشْرِينَ وَمِائَةٍ فَفِي كُلِّ أَرْبَعِينَ بِنْتُ لَبُونٍ، وَفِي كُلِّ خَمْسِينَ حِقَّةٌ، وَمَنْ لَمْ يَكُنْ مَعَهُ إِلاَّ أَرْبَعٌ مِنَ الإِبِلِ فَلَيْسَ فِيهَا صَدَقَةٌ، إِلاَّ أَنْ يَشَاءَ رَبُّهَا، فَإِذَا بَلَغَتْ خَمْسًا مِنَ الإِبِلِ فَفِيهَا شَاةٌ، وَفِي صَدَقَةِ الْغَنَمِ فِي سَائِمَتِهَا إِذَا كَانَتْ أَرْبَعِينَ إِلَى عِشْرِينَ وَمِائَةٍ شَاةٌ، فَإِذَا زَادَتْ عَلَى عِشْرِينَ وَمِائَةٍ إِلَى مِائَتَيْنِ شَاتَانِ، فَإِذَا زَادَتْ عَلَى مِائَتَيْنِ إِلَى ثَلاثِ مِائَةٍ فَفِيهَا ثَلاثُ شِيَاهٍ، فَإِذَا زَادَتْ عَلَى ثَلاثِ مِائَةٍ فَفِي كُلِّ مِائَةٍ شَاةٌ، فَإِذَا كَانَتْ سَائِمَةُ الرَّجُلِ نَاقِصَةً مِنْ أَرْبَعِينَ شَاةً وَاحِدَةً فَلَيْسَ فِيهَا صَدَقَةٌ، إِلاَّ أَنْ يَشَاءَ رَبُّهَا، وَفِي الرِّقَّةِ رُبْعُ الْعُشْرِ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ إِلاَّ تِسْعِينَ وَمِائَةً فَلَيْسَ فِيهَا شَيْءٌ إِلاَّ أَنْ يَشَاءَ رَبُّهَا. (بخارى: 1454)

ترجمه: انس  روايت مي كند كه: هنگاميكه ابوبكر صديق  وي را به بحرين فرستاد، اين نامه را برايش نوشت:

بسم الله الرحمن الرحيم

اين، فريضة زكاتي است كه رسول الله  بر عهدة مسلمانان، مقرر كرده است. و همان دستور خداوند متعال است به رسولش. بنابراين، از هر مسلماني كه زكات مطالبه گردد، بايد به همان مقدار تعيين شده، پرداخت نمايد. و اگر بيشتر از آن، مطالبه نمايند، پرداخت نكند. 

در بيست وچهار شتر وكمتر از آن، در مقابل هر پنج شتر، يك گوسفند بايد داده شود. از بيست وپنج تا سي وپنج شتر، يك "بنت مخاض"  لازم مي گردد. و از سي وشش تا چهل و پنج شتر، يك "بنت لبون"  لازم مي گردد. و از چهل وشش تا شصت شتر، يك حقه كه آماده آبستن است، لازم مي گردد. و از شصت و يك تا هفتاد وپنج شتر، يك "جذعه" لازم مي گردد. و از هفتاد وشش تا نود شتر، دو "بنت لبون" لازم مي گردد. و از نود و يك تا يكصد وبيست شتر، دو "حقه" كه آماده آبستن اند، لازم مي گردد. وچون تعداد شتران از صد وبيست گذشت، براي  هر چهل شتر، يك "بنت لبون" و براي هر پنجاه شتر، يك "حقه" واجب مي گردد. و هركس، فقط چهار شتر دارد، زكات بر وي واجب نيست مگر اينكه صاحب آنها بخواهد چيزي صدقه نمايد. وچون تعداد آنها به پنج شتر برسد، يك گوسفند واجب مي گردد.

اما در مورد زكات گوسفند: اگر گوسفندان در صحرا بچرند، از هر چهل  راس گوسفند تا  صد و بيست گوسفند، يكي واجب مي گردد. و از يكصد وبيست تا دويست راس، دو راس گوسفند. و از دويست تا سيصد، سه راس گوسفند، لازم مي گردد. وهنگاميكه تعدادشان از سيصد راس گذشت، از هر صد گوسفند، يكي لازم مي گردد. و اگر تعداد گوسفندان كسي از چهل  راس،كمتر باشند زكات بر او واجب نيست مگر اينكه خودش بخواهد چيزي صدقه بدهد.

واما زكات نقره: يك چهلم است. واگر فردي فقط يك صد و نود درهم دارد، زكات بر او واجب نيست مگر اينكه داوطلبانه، چيزي صدقه بدهد.

روی ادامه مطلب کلیک کنید. ......