*🌹✍🏻تفسیر سوره آل عمران قسمت (6⃣1⃣)از آیه شریفه (111تا120)💐✅*
*📌سوره آل عمران مدنی است،ودارای200آیه است*
*🌱✍🏻أَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ*
*از شيطان رانده شده به الله پناه میبرم.🌻*
*🌿✍ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ*
*↩🖊به نام الله بسیار بخشنده و بسیار مهربان ↪✅*
*🔄🔍آخرین سخن درس پانزدهم تا اینجا بود که عكرمه و مقاتل در بيان سبب نزول آيه كريمه گفتهاند: اين آيه كريمه درباره ابنمسعود، ابيبن كعب، معاذبن جبل و سالم برده آزاد شده ابوحذيفه نازلشد، بدان جهت كه مالك بن صيف و وهب بن يهوذاي يهودي به اين گروه ازاصحاب رضی الله عنهم گفتند: دين ما بهتر از ديني است كه شما ما را به آن دعوت ميكنيد و ما از شما برتر و نيكوتريم! پس خداوند جلّ جلاله اين آيه كريمه را نازل كرد.🔎🔄*
https://chat.whatsapp.com/BlzTErExuBB9pUfnbYJf7N
🌹↙لَن يَضُرُّوكُمْ إِلاَّ أَذًى وَإِن يُقَاتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ الأَدُبَارَ ثُمَّ لاَ يُنصَرُونَ (111)
🌹📌مقاتل در بيان سبب نزول آيه كريمه روايت كرده است: رؤساي يهود در صدد آزار و اذيت كساني از ميانشان كه ايمان آورده بودند ـ چون عبدالله بن سلام وهمراهان وي ـ برآمدند، پس خداوند جلّ جلاله نازل فرمود: «هرگز زيان نرسانند به شما جز اندك آزاري» يعني: هرگز نميتوانند هيچ نوعي از انواع زيان را به شما برسانند، مگر نوعي از اذيت و آزار را كه عبارت از دروغ بستن و تحريف و بهتان است، اما بر وارد ساختن زياني كه در حقيقت زيان باشد ـ چون جنگ و غارت و امثالآن ـ قادر نيستند «و اگر با شما بجنگند، به شما پشت ميكنند»
*https://t.me/gmohammaade*
🌱✏يعني: شكستميخورند و قادر به مقاومت در برابر شما نيستند، چه رسد به اين كه بتوانند به شمازياني برسانند «سپس نصرت داده نميشوند» بلكه كارشان همچنان پيوسته زار است. پس شما مسلمانان بايد اين اوصاف سهگانه: «امر به معروف، نهي از منكرو ايمان به خداجلّ جلاله» را پيوسته حفظ كنيد تا اين امتياز و برتري براي شما باقي بماندو در غير آن، ورق به زيان شما برخواهد گشت.
🍃↙يادآور ميشويم كه مژده شكست يهود در برابر سلف صالح ما ـ به عنوان اخبار از غيب ـ تحقق يافت زيرا يهوديان مدينه با همه طوايف خود شكست خوردند و از جزيره العرب محو شدند.
🌼↩ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُواْ إِلاَّ بِحَبْلٍ مِّنْ اللّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَآؤُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللّهِ وَيَقْتُلُونَ الأَنبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُواْ يَعْتَدُونَ (112)
🌴↙«هر كجا يافته شوند» يعني: در هر جايي كه يهوديان باشند و آنان را بيابيد «برآنان خواري زده شد» يعني: يهود را هركجا ذلت و خواري در احاطه گرفته «مگر به عهدي از سوي خدا» يعني: فقط عقد ذمه و قبول جزيه و گردن نهادن آنها بهكتاب خدا جلّ جلاله است كه به آنان پناه ميدهد «و مگر به عهدي از مردمان» يعني: زنهار و امان مسلمين، يا ياري و پشتيباني كسان ديگري غير از مسلمين است كهبراي آنان مجالي فراهم ميكند «و به خشمي از خدا گرفتار آمدند» يعني: خشمي ازسوي خدا جلّ جلاله كه سزاوار آن هستند، دامنگيرشان شد «و مهر بينوايي بر آنان زده شد»
*https://t.me/gmohammaade*
🌿✒ يعني: فقر و مسكنت و خشم و ذلت از تمام جوانب بر آنان احاطه كرد وگرفتار فقر و ذلتي بيپايان، يا احساس آن در ضمير و شعور و روان خود هستند «اين» زدن مهر ذلت و بينوايي و فقر بر آنان و گرفتار شدنشان به خشم الهي «بدان سبب است كه به آيات خدا كفر ميورزيدند و پيامبران را به ناحق ميكشتند و اين به سزاي آن است كه نافرماني كردند و از حد درگذشتند».
🌱↩بايد دانست كه فقر و مسكنت ابدي يهوديان، ربطي به مال و دارايي آنها ندارد، چه اين فقر و ذلت در اعماق روان آنها ريشه دار است، لذا آنها هميشه احساس فقر ميكنند، حتي اگر مالك تمام گنجينههاي دنيا هم باشند[8].
-------
*↩[8] رجوع كنيد به تفسير المنير، 174/1.↪*
----------------------
🍃✏بعد از نزول اين آيه كريمه، همه موارد ياد شده بر يهوديان و اهل كتاب واقعشد و هيچ معركهاي ميان مسلمين و اهل كتاب روي نداد، مگر اين كه خداوند جلّ جلاله در آن پيروزي را بهنام مسلمين رقم زد تا آنگاه كه به دين و شريعت خويش پايبندبودند، ولي چون از دين خويش فاصله گرفتند، ورق به زيان آنها برگشت.
*https://t.me/gmohammaade*
🌹📌لَيْسُواْ سَوَاء مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَآئِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللّهِ آنَاء اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ (113)
❄✏«آنان يكسان نيستند» يعني: اهل كتاب برحال ذلت باري كه بيان شد، يكسان و همانند نيستند، بلكه «از ميان اهل كتاب گروهي درستكردار» و به ضوابط امر وشرع الهي، برابر و مستقيم «اند كه آيات الهي را در اوقات شب ميخوانند» يعني:آيات قرآن را در نماز شب (تهجد) و در ساعات مختلف شب ميخوانند «و سربه سجده مينهند» درحاليكه نماز ميخوانند. تعبير از نماز به سجده، براي آناست كه سجده نمونه خضوع و تذلل بنده در بارگاه الهي است.
🌹↩ابنكثير در بيان سبب نزول آيه كريمه ميگويد: «مشهور در نزد بسياري از مفسران اين است كه اين آيات درباره آن عده از دانشمندان اهل كتاب نازل شد كه ايمان آوردند؛ چون عبدالله بن سلام، اسد بن عبيد، ثعلبهبن سعيه و غير ايشان».
🌷✒يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُوْلَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ (114)
🌻↙اين گروه از اهل كتاب: «به خدا و روز قيامت ايمان دارند و به معروف امر و از منكر نهي ميكنند» به مفهوم عام اين واجب ديني. ولي بعضي برآنند كه مراد از امر بهمعروف در اينجا؛ امرشان به پيروي از پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و نهيشان از مخالفت با آن حضرت صلّی الله علیه و آله و سلّم است «و در كارهاي خير شتاب ميكنند» و تنبلي و كاهلي نميورزند زيرا ارزش ثواب كارهاي خير را ميشناسند «و آنان از شايستگاناند»
🌹↙يعني: با شايستگانند كه همانا صحابه رضی الله عنهم ميباشند. پس بنابر تعريفي كه از اين گروه ارائه شد، اين مجموعه از اهل كتاب نيز در زمره بهترين امتي هستند كه براي مردم پديدآورده شده است، يعني همان امت اسلام كه ذكرش گذشت.
🌲📌وَمَا يَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلَن يُكْفَرُوْهُ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ (115)
🌼↩«و هر كار خيري كه انجام دهند» هر چه باشد. و به قرائت: (تفعلوا) معني ايناست: هر كار خيري كه شما امت اسلام انجام دهيد «هرگز درباره آن ناسپاسينبينند» يعني: بدون ثواب و پاداش نخواهند ماند، بلكه ثواب آن به ايشان داده ميشود «و خداوند به تقواپيشگان داناست» پس هرگز پاداش آنان نزد وي ضايع نميشود.
🌿✏إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلاَ أَوْلاَدُهُم مِّنَ اللّهِ شَيْئاً وَأُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (116)
🌸✒چون خداوند جلّ جلاله از مؤمنان اهل كتاب ياد كرد، در اين آيه كريمه از كفارشاننيز سخن ميگويد: «كساني كه كفر ورزيدند» به قولي: مراد از آنان بني قريظه وبنينضير از يهودند «هرگز اموالشان و اولادشان چيزي را» از هزيمت و عذاب و بدفرجامياي كه خداوند جلّ جلاله ميخواهد تا آنان را در آن درافگند؛ «از آنان دفع نميكند». اولاد را مخصوصا ياد كرد زيرا اولاد محبوبترين نزديكان به انسان و اميدانگيزترين پايگاه اتكاي وي براي دفع بلاها و سختيها هستند «و آنان اهل آتشاند و در آن جاودانه خواهند بود».
🌻↩مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هِذِهِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّهُ وَلَكِنْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (117)
🌺↙آنگاه خداوند متعال در بيان عدم كارايي اموالشان كه آن را در دشمني باخدا جلّ جلاله و رسولش و نبرد عليه اسلام مصرف ميكنند، ميفرمايد: «مثل آنچه آنان در زندگاني اين دنيا خرج ميكنند» يعني: صفت اين اموالشان در عدم سود و ثمردهي و ناكارايي خود «همانند بادي است كه در آن سرماي سوزاني است» صر: سرماي سخت و سوزان است «كه به كشتزار قومي كه بر خود ستم كردهاند، بوزد و آنرا نابود سازد» پس صاحبان آن كشتزار بعد از همه اميدهايي كه به سود و ثمر آن بسته بودند، هيچ بهرهاي از آن نميگيرند و به علاوه، اموالي را هم كه صرف اين زراعت كرده بودند، نيز از دستشان ميرود، همچنيناند كفار كه از اين كشت بيثمر خود طرفي نميبندند.
❄↙ بعضي گفتهاند: اين مثلي است براي آن كارهاي خيري كه كفار با اموال خود در حال كفر انجام ميدهند و در روز قيامت متوجه ميشوند كه ثمره آن بهكلي نابود شده است «و خدا به آنان ستم نكرده، بلكه آنان خود بر خويشتن ستم كردهاند» هنگاميكه اموال خويش را در ستيزه جويي با خداوندي كه هرگز مغلوب نميشود، نابود كردند. آري! همانند اين باد سوزان كه كشت آن قوم ستمگر را پاك از بين برد، اينان نيز اموالشان را صرف كردند، اما باد سوزان شرك، تلاشها و تكاپوها و سرمايهگذاريهاي باطلشان را نابود كرد.
🌴✏يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ بِطَانَةً مِّن دُونِكُمْ لاَ يَأْلُونَكُمْ خَبَالاً وَدُّواْ مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاء مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الآيَاتِ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ (118)
🌲📌ابن جرير طبري و ابناسحاق در بيان سبب نزول آيه كريمه از ابنعباس رضی الله عنه روايت كردهاند كه فرمود: مرداني از مسلمانان به اساس پيوند همجواري و پيمانهايي كه در جاهليت بود، با برخي از يهوديان روابط صميمانهاي داشتند، پسخداي عزوجل نازل فرمود: «اي كساني كه ايمان آوردهايد، از غير خودتان» يعني: از غيرمسلمين كه كفار و منافقانند، «بطانه نگيريد» بطانه شخص: ياران خصوصيو همدل و همراز وي اند كه در بطن امور وي قرار دارند و او آنها را از رازها و امور خصوصي خود آگاه ميسازد. آري! از آنان دوست و همراز نگيريد زيرا آنان «از هيچ نابكاري در حق شما كوتاهي نميورزند» و به هر آنچه كه كار را بر شما خراب سازد، متوسل ميگردند. خبال: فساد در فعل و جسم و عقل است «و به رنج و محنت افتادن شما را دوست دارند» يعني: آرزو دارند تا در آنچه كه مايه درد و رنج و سختي و زيان است، درافتيد «بغضاء از لحن و سخنشان آشكار شدهاست»
🌳📌 بغضاء: شدت بغض است، كه اين در سخنانشان هويداست، پس از شدت حسد بر خود ميپيچند و زبانهايشان از سر ضميرشان خبر داده است، لذا تقيه راكنار گذاشته و صراحتا به تذكيب روي آوردهاند و سرانجام، خبث و پليدي نهاد واندرونشان از آنچه از زبانهايشان ميلغزد، كاملا برملا شده است «و آنچه سينههايشان نهان ميدارد، بزرگتر است» بهطوري كه اين لغزشهاي زباني، در مقايسه با آنچه كه در سينههاي پراز كينهشان عليه دين و دعوت و امت نهان ميدارند، بسيار اندك است؛ پس اي مؤمنان! «درحقيقت ما نشانهها را براي شما بيان كردهايم، اگر تعقل كنيد» لذا بايد دشمنانتان را بشناسيد و دوست و دشمن را از يكديگر تمييز و تشخيص دهيد.
🌹✏هَاأَنتُمْ أُوْلاء تُحِبُّونَهُمْ وَلاَ يُحِبُّونَكُمْ وَتُؤْمِنُونَ بِالْكِتَابِ كُلِّهِ وَإِذَا لَقُوكُمْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْاْ عَضُّواْ عَلَيْكُمُ الأَنَامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُواْ بِغَيْظِكُمْ إِنَّ اللّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (119)
🌴↙«هان» اي حاميان كساني كه از آنان براي خود دوست و همراز نهاني گرفتهايد؛ بدانيد كه فقط «شماييد كه آنان را دوست داريد، ولي آنان شما را دوست ندارند» از آنجا كه غيظ و حسد در سينههايشان عليه شما آكنده شده و استحكام يافته است «و شما به همه كتابها ايمان داريد» و ازجمله كتاب آنان، پس شما را چه شده است كه درحالي آنان را به دوستي ميگيريد كه به كتاب شما ايمان نميآورند؟ «و چون با شما رودررو شوند، ميگويند» از روي نفاق و تقيه «ايمان آورديم. و چون خلوت كنند، از شدت خشم بر شما، سر انگشتان خود را ميگزند» ازروي حسرت و تأسف كه چرا از انتقامگرفتن از شما عاجزند «بگو: به غيظ خويش بميريد»
🌱✒ يعني: قطعا خداوند جلّ جلاله تمامكننده نعمت خويش بر مؤمنان و پيروز كننده و به روي صحنه آورنده دين خويش است، پس اينك بر غيظ خود بيفزاييد تا بر اثر آن دق مرگ شويد «كه خداوند به راز درون سينهها» يعني: به همه خلجانهايي كه بر سينهها ميگذرد و به همه انديشههايي كه در نهانها شكل ميگيرد «داناست» و ازجمله بر آنچه كه اين گروه در دلهايشان پنهان ميدارند. مراد اين آيه كريمه، منافقان اهل كتاب اند.
🌼📌إِن تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ يَفْرَحُواْ بِهَا وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ لاَ يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئاً إِنَّ اللّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ (120)
🍃✒«اگر به شما خيري برسد» از پيروزي، نعمت و فراواني، يا نيرومندي و غيره، هرچند هم كه اندك باشد «آنان را ناخشنود و ناراحت ميكند؛ و اگر به شما بدي وناخوشياي برسد، از آن شاد ميشوند» پس هركس در چنين موضعي قرارداشته باشد، هرگز شايسته آن نيست كه به دوستي و همدلي گرفته شود. بايد دانست كهدر دو جمله: (إِن تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ)، و: (وَإِن تُصِبْكُمْ سَيِّئَةٌ)، تعبير شگرف بلاغي قرآن به خوبي نمايان است زيرا تعبير «مساس حسنه»، مفيد آن است كه اين دشمنان نفاق پيشه، از رسيدن كمترين خيري به مسلمانان ناراحت ميگردند و تعبير«اصابه سيئه»، مفيد آن است كه تا زماني مصيبت بر مسلمانان كاملا فراگير و همهجانبه نباشد و به اصطلاح، كارد به استخوانشان نرسد، خوشحال نميشوند «و اگرصبر كنيد» بر دشمني آنان، يا بر دشواريهاي جنگ با آنان «و پرهيزگاري نماييد» از دوستي و مهرورزي به آنان «نيرنگ آنان هيچ زياني به شما نميرساند» و انديشهها و حركتهاي سوء آنان عليه شما و دينتان، كاملا بياثر است «يقينا خداوند به آنچه ميكنند، احاطه دارد» پس، بر اعمال و افكارشان آگاه و بر بي اثر ساختن توطئههايشان تواناست.
🌷↩علما در بيان احكام گفتهاند: براي مسلمانان جايز نيست تا كفار ـ اعم از يهود، نصاري و مشركان ـ را دوست همراز، مشاور و امين خويش قرار دهند، ولي جايزاست كه از آنها به عنوان كارگزار و كارمند در كارهاي حكومتياي كه به مسائل حساس و محرمانه امت و رازهاي سياسي آنها مربوط نباشد، استفاده شود، چنانچه اين روش در سيره خلفا ديده شده است. همچنين بنابراين آيات، گواهيدشمن عليه دشمنش صحت ندارد ـ كه علماي مدينه و حجاز بر اين نظراند، اما ازامام ابوحنيفه جايز بودن آن روايت شده است.
*(سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِيمِ».بخارى:7563)*
::::::::::::::::::::::::::::
*✍ان شاءالله ادامه دارد......👉🏻*
*📚تفسير انوار قرآن سوره آل عمران از آیه شریفه (111تا120)توشته:عبدالرووف مخلص📚*
*(تنظیم و نشر مسافر)*
*گروه وکانال.بیاناتی فرهنگ اسلامی*
*https://t.me/gmohammaade*
*کتابخانه؛*
*http://t.me/Kittab_khanhe_islamic*
*فیسبوک*
*www.facebook.com/groups/870295356372685/*
*صفحه*
*www.facebook.com/muosafer*
*وبسایت؛*
*http://gmohammade.blogfa.com*
💐✅💐✅💐✅💐✅💐
موضوعات مرتبط: تفسیر قرآن کریم با تنظیم و نشر مسافر
آداب قاضی
کسى که براى پیروزى فرمان خدا بجنگد مجاهد فى سبیل الله مىباشد
اجر و ثواب کمک به مجاهدینى که در راه خدا جهاد مىکنند،
عید سعید قربان بر تمام مسلمین جهان مبارک باد.1402/4/8
پیام تبریکی مناسبت عید سعید قربان مدیریت بیاناتی فرهنگ اسلامی
تفسیر سورة الروم قسمت 3 از آیه شریفه 14تا19
تفسیر سورة الروم قسمت 2 از آیه شریفه 8تا13
تفسیر سورة الروم قسمت 1 از آیه شریفه 1تا7
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 17 از آیه شریفه 67تا69
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 16 از آیه شریفه 62تا66
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 15 از آیه شریفه 56تا61
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 14 از آیه شریفه 51تا55
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 13 از آیه شریفه 48تا50
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 12 از آیه شریفه 46تا47
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 11 از آیه شریفه 43تا45
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 10 از آیه شریفه 40تا42
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 9 از آیه شریفه 34تا39
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 8 از آیه شریفه 29تا33
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 7 از آیه شریفه 24تا28
تفسیر سورة العنكبوت قسمت 6 از آیه شریفه 20تا21







