*🌹✍🏻تفسیر سوره انعام قسمت(2⃣2⃣) از آیه شریفه(136تا141)*💐
*📌سوره انعام مکی است،ودارای165آیه میباشد*
*🌱✍🏻أَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ*
*✒از شيطان رانده شده به الله پناه میبرم.🏳🌷*
*🌿✍ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ*
*↩🖊به نام الله بسیار بخشنده و بسیار مهربان ↪✅*
*🔄🔍آخرین سخن درس بیست و یکم تا اینجا بود که «بگو» اي پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم «اي قوم من! بر حالت خويش عمل كنيد» اين جمله داراي دو معني است:↙1 ـ بر همان راه و روشي كه هستيد پايداري كنيد، اگر مي‌پنداريد كه بر جاده هدايت روان هستيد.↙2 ـ هرچه در توان شماست انجام دهيد و بر كفر و دشمني‌تان پاي بفشاريد.«من نيز عمل‌كننده‌ام» من هم بي‌پروا به شما و بي‌آن كه به كفرتان اهميتي بدهم، بر راه و روش و برنامه خود پايبند و پايدار و مقاوم و برقرار هستم «به‌زودي خواهيد دانست» چه‌كسي برحق است و چه‌كسي بر باطل و به‌زودي خواهيد دانست «كه عاقبت پسنديده سرا» يعني: پيروزي و وراثت زمين در سراي دنيا ونيك‌فرجامي سراي آخرت «از آن كيست» آيا از آن ماست يا از آن شما؟ «بي‌گمان ستمكاران» يعني: كافران «رستگار نمي‌شوند» آري! خداي عزوجل وعده‌اش را براي پيامبرش محقق كرد و او را بر سرزمين‌هاي مخالفانش مسلط گردانيده مكه را براي وي گشود و او را بر تكذيب‌كنندگان قومش غالب و بر كل جزيره‌العرب مسلط گردانيد و همه اينها در حيات آن حضرت صلّی الله علیه و آله و سلّم روي داد و بعداز حيات ايشان در دوران خلفاي ايشان نيز، شهرها و قلمروهاي بزرگ ديگري فتح گرديد.در اين آيه خداي سبحان يكي از شيوه‌هاي ادبي انذار و هشدار را كه تعجيز و تحدي است و در قرآن كريم نمونه‌هاي ديگري نيز دارد، به‌كار برده است.🔁🔎*
2⃣
https://chat.whatsapp.com/KlKaObN3vfA1W4GlDHQKUO
1⃣
https://chat.whatsapp.com/BlzTErExuBB9pUfnbYJf7N
*https://t.me/gmohammaade*
🌼📍وَجَعَلُواْ لِلّهِ مِمِّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالأَنْعَامِ نَصِيباً فَقَالُواْ هَذَا لِلّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَذَا لِشُرَكَآئِنَا فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمْ فَلاَ يَصِلُ إِلَى اللّهِ وَمَا كَانَ لِلّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَى شُرَكَآئِهِمْ سَاء مَا يَحْكُمُونَ (136)
🌺📌در آيات ذيل، خداي عزوجل انواعي چند از احكامي را كه اهل جاهليت براي خود اختراع كرده بودند، در ميان مي‌گذارد، كه نوع اول عبارت است از: «و براي‌خداوند از زراعت و چهارپاياني كه خود او آفريده‌است، بهره‌اي قائل شدند و به پندار خود گفتند كه: اين سهم براي الله است و اين سهم براي شركايي كه ما مقرر كرده‌ايم» يعني: كفار عرب براي خداوند جلّ جلاله از آنچه خود از كشت و ميوه درختان و نسل‌هاي چهارپايان آفريده، سهمي مقرر كرده آن را صرف مسكينان و ميهمانان مي‌كردند، همين‌گونه براي خدايان باطل خود نيز بهره‌اي از اين اشيا مقرر كرده وآن را صرف متوليان بتان و خدمتكاران آستان آنان مي‌كردند و چون اموال اختصاص يافته به بتان تمام مي‌شد؛ از سهمي كه براي خدا مقرر كرده بودند، برداشته و به وجوه مصارف بتان مي‌افزودند و مي‌گفتند: خداوند از اين وجوه بي‌نياز است. يا اگر چيزي از سهم خداوند جلّ جلاله در سهم بتان در هم مي‌آميخت، آن‌را به حال خود واگذاشته و مي‌گفتند: خدا بدان نيازي ندارد. ولي اگر از سهم بتان در سهم خداوند جلّ جلاله در مي‌آميخت، آن را جدا كرده و مي‌گفتند: بتان بدان نيازمندند. «پس آنچه خاص شركايشان بود، به خدا نمي‌رسيد» يعني: به مصارفي نمي‌رسيد كه خداوند جلّ جلاله صرف اموال در آنها را مشروع گردانيده، همچون صدقه، صله‌رحم و اطعام ميهمان «ولي آنچه خاص خدا بود، به شركاي آنان مي‌رسيد»⬇
🌼📍 يعني: آن را در مصارف مربوط به دستگاه بتان و بت‌سالاران مصرف مي‌كردند «چه بد حكم مي‌كنند» در اين كه خدايان باطل خود را بر خداي سبحان برگزيده و مخلوقي ناتوان را بر خالق توانا ترجيح مي‌دهند. قطعا اين‌گونه سخنان و اعمال، صرفا بر پندار غلط آنان متكي است، كه خداوند جلّ جلاله نه آنها را بدان امر كرده، نه همچو تقسيم‌بندي‌اي را برايشان مشروع گردانيده است.
🌼↙وَكَذَلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلاَدِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُواْ عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ (137)
🌳📌نوع دوم از احكام اختراع‌كرده اهل جاهليت عبارت بود از: «و اين گونه» كه شياطين اختصاص دادن سهمي براي خدا جلّ جلاله و سهمي ديگر براي بتان را در چشم مشركان آراستند، همين‌گونه «شركايشان در نظر بسياري از آنان قتل فرزندانشان را آراستند» يعني: شياطين اين عمل زشت را نيز در چشم و دلشان نيكو جلوه دادند «تا آنان را هلاك كنند» يعني: تا سرانجام، آن دختران و پسران بي‌گناه را هلاك كنند، با كشتن و زنده‌به‌گوركردن به‌ناحق آنان. يا شياطين، مشركان را با گمراه‌كردنشان هلاك و نابود كنند «و تا مشتبه» و درهم و برهم «سازند» شياطين «بر آنان دين‌شان را» و در نتيجه آنان نتوانند ميان آنچه كه برايشان مشروع است، با آنچه كه مشروع نيست، فرق بگذارند. بعضي گفته‌اند :مراد از شركا در اينجا، خدمتكاران بتان از كاهنان و پرده‌داران اند كه زنده‌به‌گور كردن دختران را از بيم نيازمندي يا به اسارت درآمدن آنها و كشتن فرزندان را از بيم فقر و درويشي، در چشم و دل مشركان مي‌آراستند. همين طور به‌نام خداي بزرگ سوگند ياد مي‌كردند كه اگر به آنان اين تعداد (عددي معين را ذكر مي‌كردند) از اولاد پسر عنايت نمايد، يكي از آنان را براي او قرباني مي‌كنند چنان‌كه عبدالمطلب، چنين نذر كرد و قرعه به‌نام عبدالله پدر پيامبر اكرم صلّی الله علیه و آله و سلّم برآمد، و سرانجام او با فديه دادن صد شتر، از ذبح وي منصرف شد «و اگر خدا مي‌خواست چنين نمي‌كردند» يعني: اين جنايت از سوي آنان به اراده تكويني‌خداوند جلّ جلاله سرزد، بر اساس حكمتي كه او خود به آن داناتر است «پس آنان را با آنچه افترا مي‌بندند واگذار» يعني: آنان و افترابستن‌شان بر خداي سبحان را رها كن؛ زيرا اين اعمالشان به تو زياني نمي‌رساند.
🌴📌وَقَالُواْ هَذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لاَّ يَطْعَمُهَا إِلاَّ مَن نّشَاء بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لاَّ يَذْكُرُونَ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهَا افْتِرَاء عَلَيْهِ سَيَجْزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفْتَرُونَ (138)
🌻✏نوع سوم از انواع احكام ساختگي اهل جاهليت اين بود: «و گفتند: اين چهارپايان و زراعت ممنوع است» يعني: حرام و ممنوع (قرنطينه) است زيرا به بتان ما اختصاص دارد «و جز كسي كه ما بخواهيم، هيچ‌كس نبايد از آن بخورد، به‌زعم خودشان» و آنان خدمتگزاران بتان و مردان بودند كه منحصرا حق استفاده از آن اموال را داشتند «و چهارپاياني ديگر است كه سواري بر پشت آنها حرام شده‌است» و آن عبارت است از: حيوانات «بحيره»، «سائبه» و «حام» كه به‌نوعي توتم عصر جاهلي بودند.[4]*[4] نگاه كنيد به تفسير «مائده/103».)* پس از روي جهالت، سواري يا حمل بار بر اين نوع از چهارپايان را تحريم مي‌كردند «و چهارپايان ديگري است كه نام خدا را بر آنها نمي‌گيرند» اين نوع سوم از چهارپايان ذكرشده در اين آيه است و آن عبارت از: چهارپاياني است كه آنها را به‌نام بتانشان و براي آنان ذبح مي‌كردند، نه به‌نام خداوند جلّ جلاله. بعضي گفته‌اند: مراد آيه اين است كه حتي آنان سوار بر اين چهارپايان به مناسك حج هم نمي‌رفتند تا بر پشت آنها نام خدا جلّ جلاله را ببرند «به‌محض افترا بر خدا» يعني: در اين ادعاي خود كه اين اعمال از دين خدا جلّ جلاله است، دروغ گو بوده و بر خدا افترا مي‌بستند «خداوند به‌زودي آنان را در برابر آنچه كه افترا مي‌بستند، جزا خواهد داد».
🌳📌وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَذِهِ الأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى أَزْوَاجِنَا وَإِن يَكُن مَّيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاء سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حِكِيمٌ عَلِيمٌ (139)
🌼✒«و گفتند: آنچه در شكم اين چهارپايان است» مراد آنها جنين‌هاي شكم چهارپايان «بحيره» و «سائبه» بود «خاص مردان ماست» يعني: فقط براي آنها حلال است «و بر همسران ما حرام است» مرادشان همه زنان اعم از دختران، خواهران، همسران و مانند آنها از زنان بودند. بعضي برآنند كه مراد آيه: شير آن حيوانات بود كه آن را براي مردان حلال و براي زنان حرام گردانيدند «و اگر مرده باشد» يعني: اگر جنيني كه در شكم آن چهارپايان است، مرده باشد «پس آنان همه در آن» يعني: در جنين مرده «شريكند» و مرد و زن هر دو از آن مي‌خورند. از ابن‌عباس رضی الله عنهما روايت شده است كه فرمود: «اگر گوسفند، جنين نر مي‌زاييد، آن‌را ذبح مي‌كردند و فقط مردان حق تناول از آن را داشتند نه زنان و اگر جنين ماده مي‌زاييد، آن را رها كرده و ذبح نمي‌كردند و اگر جنين، مرده متولد مي‌شد، مردان و زنان همه در آن شريك بودند چنان‌كه حق تعالي در اين آيه فرموده است». «خداوند به‌زودي وصف آنان را جزا خواهد داد»⬇
🌼📍 يعني: به‌زودي در برابر اين‌سخنان و احكام اختراعي‌شان به آنان سزاي مناسب خواهد داد «زيرا او حكيم» است در افعال و اقوال و شريعت و مقدرات خويش «داناست» به عقيده واعمال خير و شر بندگان خويش پس جزاي همه را به كاملترين وجه خواهد داد.
🌺↙قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُواْ أَوْلاَدَهُمْ سَفَهاً بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ اللّهُ افْتِرَاء عَلَى اللّهِ قَدْ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ (140)
🌹📍«هرآينه كساني كه فرزندان خود را» يعني: دختران خود را «كشتند» با زنده به گور كردنشان «از روي سفاهت و ناداني» نه از روي حجت عقلي يا شرعي «زيانكار شدند» سفاهت: سبك‌مغزي، كم‌خردي و ناداني است. آري! آنان از روي جهل و كم خردي ندانستند كه اين خداوند جلّ جلاله است كه روزي دهنده فرزندانشان است، نه خودشان «و» نيز زيانكار شدند كساني كه «آنچه را خداوند روزيشان داده بود، حرام كردند» از چهارپاياني كه آنها را «بحيره» و «سائبه» مي‌ناميدند «از روي افترا به خداوند» زيرا خداي سبحان هيچ چيز از اين اشيا را حرام نكرده است «در حقيقت آنان گمراه شدند و راه يافته نبودند» به‌سوي راه صواب در اين حرام ساختن‌هاي خويش.
🌺📌از ابن‌عباس رضی الله عنهما روايت شده‌است كه فرمود: «اگر دوست داري كه از جهالت اعراب آگاه شوي پس آيات بعد از صدوسوم از سوره انعام: (قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا...) را بخوان».
🌷✏وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهاً وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (141)
🌱📍«و اوست كسي كه باغهاي داربست‌دار» يعني: برداشته شده بر ستونها «و بدون داربست را» يعني: درختان فروگذاشته بر روي زمين را كه بر ستونها برافراشته نيستند «پديد آورد» به‌قولي: درختان داربست‌دار (معروشات)، درختاني است كه بر روي زمين پهن مي‌شود، مانند انگور و خربزه و خيار و غيره، يا به‌وسيله ستونها برپا مي‌شود تا شاخه‌ها بر آن فرو غلتد و درختان بدون داربست (غيرمعروشات)، درختاني است كه بر ساق خود ايستاده باشد، مانند درخت خرما و ساير درختان ستون‌دار «و پديد آورد درختان خرما و زراعتي را كه محصولات آن گوناگون است» يعني: بر وبار و طعم و لذت و ميوه آن و دانه يا گوشتي كه از آن مي‌خورند، گوناگون است. بدين‌سان خداي عزوجل با اين گوناگوني طعمها و لذتهايي كه براي نوع بشر آفريده است، مهرباني‌اش را بر بندگانش منت مي‌گذارد «و پديد آورد زيتون و انار را كه شبيه به يك‌ديگر و غيرشبيه‌اند» در رنگ و طعم‌خود. تفسير اين مفاهيم در آيه (99) گذشت «بخوريد از ميوه‌هاي آن چون ميوه داد» هرچند كه آن ميوه به پختگي نرسيد «و حق آن را در روز بهره‌برداري از آن بدهيد»⬇
🌼📍 به قولي: اين آيه مبين فرضيت اداي زكات كشت و ميوه است. به قولي ديگر: بر مالك واجب است تا در روز درويدن و چيدن كشت و ميوه، بر مساكيني كه بر سر چيدن محصول حاضرند، مقداري از آن؛ چون يك مشت، يا يك دسته و مانند آن بدهد و آنان را محروم نكند. امام ابوحنيفه رحمه الله با تمسك به اين آيه و عام بودن حديث نبوي‌اي كه بخاري آن را در اين مورد از ابن‌عمر رضی الله عنهما روايت كرده‌است، پرداخت زكات را در هرآنچه كه از زمين مي‌رويد، چه مواد خوراكي باشد يا غيرآن ـ بجز هيزم و علف خشك و سبزيجات تازه و انجير و شاخه خشك درخت خرما و ني‌بوريا (اقارون) و ني‌شكر ـ واجب دانسته است. آن حديث شريف به روايت ابن‌عمر رضی الله عنهما اين است: «در آنچه كه آسمان آن را آب مي‌دهد، عشر است و در آنچه كه به وسيله شتر يا به وسيله دلو و چرخ آبكش‌آبياري مي‌شود، نصف عشر است».
🌹↙اما رأي جمهور فقها بر اين است كه: زكات در كشت و ميوه واجب نيست، مگر در آنچه كه قابل بهره‌برداري غذايي و قابل ذخيره‌كردن باشد. وقت وجوب زكات ـ به‌قول راجح كه همانا رأي ابوحنيفه رحمه الله است ـ روز چيدن يا روز درو كردن است «ولي اسراف نكنيد» يعني: در خوردن يا در صدقه دادن «كه او اسراف‌كاران را دوست ندارد» زيرا آنان حق را پايمال كرده و از حد در گذشته‌اند.
🌺📍ابن‌جريج در بيان سبب نزول مي‌گويد: آيه (وَلاَ تُسْرِفُواْ ...) درباره ثابت بن قيس بن شماس نازل شد كه خرماي نخلستان خود را چيد و گفت: هيچ‌كس امروز نزد من نمي‌آيد مگر اين كه او را اطعام مي‌كنم پس تا شامگاه مردم را با چنان دست‌و دلبازي‌اي اطعام كرد كه هيچ چيز براي خودش باقي نماند.
*(سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِيمِ».بخارى:7563)*
::::::::::::::::::::::::::::
*✍ان شاءالله ادامه دارد......👉🏻*
*📚تفسير انوار قرآن سوره انعام از آیه شریفه (136تا141)نوشته:عبدالرووف مخلص📚*
*(تنظیم و نشر مسافر)*
*📱اشتراک؛+639380261426📲*
*گروه وکانال.بیاناتی فرهنگ اسلامی*
*https://t.me/gmohammaade*
*کتابخانه؛*
*http://t.me/Kittab_khanhe_islamic*
*فیسبوک*
*www.facebook.com/groups/870295356372685/*
*صفحه*
*www.facebook.com/muosafer*
*وبسایت؛*
*http://gmohammade.blogfa.com*
💐✅💐✅💐✅💐✅💐
موضوعات مرتبط: تفسیر قرآن کریم با تنظیم و نشر مسافر
آداب قاضی کسى که براى پیروزى فرمان خدا بجنگد مجاهد فى سبیل الله مى‌باشد اجر و ثواب کمک به مجاهدینى که در راه خدا جهاد مى‌کنند، عید سعید قربان بر تمام مسلمین جهان مبارک باد.1402/4/8 پیام تبریکی مناسبت عید سعید قربان مدیریت بیاناتی فرهنگ اسلامی تفسیر سورة الروم قسمت 3 از آیه شریفه 14تا19 تفسیر سورة الروم قسمت 2 از آیه شریفه 8تا13 تفسیر سورة الروم قسمت 1 از آیه شریفه 1تا7 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 17 از آیه شریفه 67تا69 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 16 از آیه شریفه 62تا66 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 15 از آیه شریفه 56تا61 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 14 از آیه شریفه 51تا55 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 13 از آیه شریفه 48تا50 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 12 از آیه شریفه 46تا47 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 11 از آیه شریفه 43تا45 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 10 از آیه شریفه 40تا42 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 9 از آیه شریفه 34تا39 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 8 از آیه شریفه 29تا33 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 7 از آیه شریفه 24تا28 تفسیر سورة العنكبوت قسمت 6 از آیه شریفه 20تا21